De Pearl-index of zwangerschapscijfer drukt de betrouwbaarheid uit van de verschillende anticonceptiemethoden. De Amerikaanse bioloog Raymond Pearl (1879–1940) gaf zijn naam aan de index.
Deze index geeft aan hoeveel zwangerschappen zouden optreden bij het gebruik van een bepaalde anticonceptiemethode. Ter vergelijking kijkt de methode naar het gebruik gedurende 100 zogenaamde vrouwenjaren. Hierbij tellen 12 menstruatiecycli als 1 vrouwenjaar. Dus geeft de pearl-index het resultaat van het gebruik tijdens 1200 cycli.
Of anders uitgedrukt, geeft de Pearl-index het aantal zwangerschappen bij honderd koppels die gedurende een jaar samenleven en seks hebben.
Wanneer 100 koppels gedurende een jaar samenleven zonder anti-conceptie te gebruiken, worden ongeveer 85 vrouwen zwanger. Het zwangerschapscijfer is in dit geval dus 85%.
Rol van de gebruiker
De betrouwbaarheid hangt van twee factoren af: enerzijds van de methode zelf, anderzijds van de persoon die de methode gebruikt. Daarom maakt men een onderscheid tussen de methodezekerheid en de gebruikerszekerheid.
Pearl-index van verschillende anticonceptiemethoden
Hieronder tref je een overzicht van de verschillende anticonceptiemethoden met daarbij de theoretische verwachting van het aantal zwangerschappen per 100 vrouwen. Aangevuld met het in de praktijk waargenomen aantal zwangerschappen per 100 vrouwen.
| Pearl-index | Theoretisch | In de praktijk |
|---|---|---|
| Geen anticonceptie | ||
| Vrouwen tot 40 jaar | 80-90 | |
| Vrouwen tot 45 jaar | 40-50 | |
| Vrouwen tot 50 jaar | 10-20 | |
| Natuurlijke methoden | ||
| Geheelonthouding | 0 | >10 |
| Coïtus interruptus | 1 | 12-38 |
| Irrigaties | 31-61 | |
| Lactatie amenorroe 0-4 mnd. | 0 | 0,3 |
| Lactatie amenorroe 5-6 mnd. | 1-3 | 3-16 |
| Temperatuurmethode | 1 | 2,5-7 |
| Methode Billings (cervixslijm) | 1,2 – 2,9 | 15,5-34,9 |
| Periodieke onthouding | 3,3 | 5,9-47 |
| Standaard dagen-methode | 4,7 | 11,9 |
| Persona | 3-6 | |
| Barrièremiddelen | ||
| Condoom | 2 | 12 |
| Condoom met zaaddodend middel | 0,8 | |
| Vrouwencondoom | 2,6 | 10 |
| Pessarium | 1 | 3,5 |
| Zaaddodende middelen (Spermiciden) | 4 | 4-37 |
| Hormonale methoden | ||
| Combinatiepil (dé pil) | 0,5 | 0,2-10 |
| Nuvaring | 0,4 | 0,65 |
| Anticonceptiepleister | 0,59 | 0,71 |
| Depo-provera / Sayana (prikpil) | 0,14 | n.b. |
| Minipil | 1,17 | n.b. |
| Implanon NXT – implantaat (Anticonceptiestaafje) | 0 – 0,14 | 0,3 |
| Hormoonspiraaltje | 0,1 – 0,2 | n.b. |
| Koperspiraaltjes (hormoonvrij) | ||
| Koperhoudend spiraaltje (UID) | 0,2 – 2 | |
| Flexi-T / T-Safe (koper) | 0,2 – 2 | |
| Definitieve methoden | ||
| Sterilisatie man | <0,1 | 0,5 |
| Sterilisatie vrouw | 0.2 – 2,6 | n.b. |
| Adiana Permanente Anticonceptie (vrouw) | 0.2 – 0,4 | n.b. |
Onbetrouwbare anticonceptiemethoden
Methoden, zoals anticonceptie met ‘zaaddodende pasta’s’, ‘periodieke onthouding’, ‘coitus interruptus’ (dat wil zeggen het terugtrekken van de penis vlak voor de zaaduitstorting, ook wel genoemd ‘voor het zingen de kerk uitgaan’) en ‘irrigaties’ (schedespoelingen na de geslachtsgemeenschap) zijn onbetrouwbaar of minder acceptabel.
Anale seks
Ook anale seks wordt soms gezien als een redelijk betrouwbare methode om zwangerschap te voorkomen, maar is niet 100% betrouwbaar, omdat sperma (buitenom) mogelijk toch nog in contact komt met de vagina.
Koppels kunnen anale seks toepassen als alternatief op de vruchtbare dagen. De vruchtbaarheid van de vrouw kan dan bijvoorbeeld bepaalt worden door het toepassen van de billings methode.