De schaamlippen beschermen de dieper gelegen delen van de vulva. Onder normale omstandigheden zijn de lippen gesloten. Om je vagina te kunnen zien moet eerst je schaamlippen spreiden. Dat is ook nodig voor het inbrengen van een tampon of menstruatiecup. Bij seksuele opwinding openen de lippen zich.

Soms spreekt men van grote en kleine schaamlippen. Met de grote schaamlippen bedoelt men dan de buitenste schaamlippen. Dat is verwarrend omdat de binnenste (kleine) schaamlippen meestal groter zijn dan de buitenste. De binnenste schaamlippen steken uit de buitenste. Dat is heel normaal. Voor je puberteit zijn je kleine schaamlippen nog verborgen achter de grote schaamlippen. Als je in de puberteit komt gaan je binnenste schaamlippen groeien. Het gevolg is dat ze buiten de grote schaamlippen komen.

Uitstekende kleine schaamlippen

Soms steken de binnenste schaamlippen zover uit de buitenste dat je daar last van hebt. Dit kan een lichamelijk ongemak zijn, last bij bijvoorbeeld fietsen of vrijen. Overigens zwellen de schaamlippen dus op tijdens seksuele opwinding. Ook worden ze vochtig. Dat maakt het binnendringen van de piemel makkelijker. Ben je niet voldoende opgewonden, gebruik dan een glijmiddel en spreid je schaamlippen even met je vingers.

Ook kan je het minder mooi vinden, de schaamlippen kunnen zichtbaar zijn (aftekenen) bij het dragen van strakke kleding of bijvoorbeeld een badpak. Met cosmetische chirurgie kunnen je schaamlippen verkleind worden. Zie Schaamlipverkleining

Buitenste schaamlippen

De buitenste schaamlippen zijn ook zichtbaar als je staat en zijn net als de venusheuvel bedekt met schaamhaar. Als je niet seksueel opgewonden bent, liggen de schaamlippen tegen elkaar. De buitenste schaamlippen liggen om de binnenste schaamlippen.

Tijdens seksuele opwinding zwellen de schaamlippen en openen zich. Deze zwelling verdwijnt vanzelf als je minder opgewonden raakt of stopt met vrijen.

Gezwollen schaamlippen

Na een orgasme (klaarkomen) verdwijnt de zwelling sneller. Het is dus vrij normaal dat je schaamlippen een tijdje gezwollen blijven als je tijdens het vrijen niet bent klaargekomen. Voor sommige vrouwen is het fijn om daarom als nog tot een orgasme te komen door te masturberen. 

Binnenste schaamlippen

De binnenste schaamlippen worden zichtbaar als je de buitenste schaamlippen uit elkaar trekt. Als je dat doet wordt ook het binnenste van je vulva zichtbaar. In het binnenste bevinden zich de clitoris, vagina en plasgaatje.

In eerste instantie zijn bij jonge meisjes zijn de buitenste schaamlippen nog groter dan de binnenste schaamlippen. Tijdens je puberteit groeien de binnenste schaamlippen en gaan uit de buitenste steken.

Verder verschillen de vorm, grootte en kleur van de binnenste schaamlippen van vrouw tot vrouw. Dat geldt eigenlijk voor de gehele vulva. De binnenste schaamlippen hebben vaak een rafelig of gekarteld uiterlijk en zijn asymmetrisch.

Ten slotte kunnen je binnenste schaamlippen tijdens seksuele opwinding  wel 2 of 3 keer zo groot worden. Ook de kleur kan dan veranderen.