Wat is Lichen Sclerosus?

Lichen Sclerosus (oude benaming Lichen Sclerosus et Atrophicus/Atrophicans) is de benaming voor een chronische niet besmettelijke ontsteking van de huid.

De huidaandoening wordt het meest gezien op de huid rondom de geslachtsdelen. Door de ontsteking wordt de huid dunner (atrophicus) of dikker (sclerosus), wit (lichen) en glanzend. De huid wordt porseleinwit en verliest haar elasticiteit. LS komt vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen.

Waarschijnlijk meer bij vrouwen na de menopauze, bij kinderen komt het vooral voor tussen 4 en 7 jaar. LS komt vaker voor bij vrouwen en meisjes dan bij mannen en jongens. Op deze pagina geven we informatie over Lichen Sclerosus (LS) bij vrouwen en gaan we in op de problemen waar zij mee te maken krijgen.

Lichen sclerosus kan soms worden verward met een schimmelinfectie.

Hoe Lichen Sclerosus zich uit bij vrouwen

Bij (volwassen) vrouwen is met name het gebied van de schaamlippen en rond de anus aangedaan. Vaak is de hele vulva en het perineum (huid tussen vagina en anus) aangedaan. Bij vrouwen manifesteert LS zich in de meeste gevallen in de huid van de vulva (dit is het externe gedeelte van het vrouwelijke geslachtsdeel; de vagina is het gedeelte dat van binnen zit). De aangedane huid van de vulva lijkt soms de vorm van een “vlinder” of als de uitbreiding ook de anus betreft een “acht” te hebben. LS kan zich ook uitbreiden naar of beginnen in de anusstreek. Ook de toegang naar de vagina en de opening van de anus kunnen vernauwen. Door het verdikken en vernauwen van de toegang naar de vagina, kunnen er naast vernauwing van de vagina-ingang ook problemen ontstaan met plassen, omdat de urethra (urinebuis, of pisbuis) overdekt raakt met samengegroeide huid. Sporadisch worden patiënten gezien waarbij LS ook binnen in de vagina en het wangslijmvlies voor komt, maar dit zou zeer zeldzaam zijn.

Onderzoek en medicijnen

Door een tekort aan onderzoeken is er (nog) weinig bekend. Met als gevolg vaak in eerste instantie verkeerde diagnoses (o.a. schimmelinfecties). Het lijkt dat niet iedereen de zelfde baat heeft bij de verschillende medicijnen/behandelingen. Dit kan tot gevolg hebben dat er verschillende behandelplannen/medicijnen worden uitgeprobeerd voordat de behandeling daadwerkelijk aanslaat. De exacte oorzaak van Lichen Sclerosus is nog niet bekend, daarom kiezen artsen vaak voor een behandeling vanuit verschillende invalshoeken. Stress en hormonale veranderingen (bijvoorbeeld tijdens de menopauze) zouden een rol kunnen spelen bij het ontstaan of terugkeren van LS. Er zijn ook ideeën dat er ook een relatie bestaat met Candidiasis (schimmelinfectie).

Seksualiteit en LS

Doordat bij LS pijn bij het penetreren van de vagina kan ontstaat, is het hebben van seks vaak niet meer vanzelfsprekend. De pijn leidt ook al snel tot een negatieve vicieuze cirkel, lees ook eens onze pagina over pijn bij vrijen.

Het is raadzaam om te proberen om deze cirkel te doorbreken. LS heeft namelijk geen invloed op het hebben van seksuele gevoelens en verlangens. Je kunt zelf of met je partner proberen te ontdekken wat wel kan en zo iets doen met die (en elkaars) verlangens.

Vrijen, het hebben van seks en seksuele opwinding zorgen er voor dat de vagina en vulva goed doorbloed raken, is dit ook vaak heilzaam voor LS. Misschien kan een (kleinere) vibrator ook uitkomst bieden.

Ook lijkt het goed om de opening van de vagina, op een subtiele manier als het ware te “trainen”. Er zijn ook sets met dilators van verschillende diktes te koop om de vagina op te rekken, je kunt hiervoor natuurlijk ook je vingers gebruiken. Zorg altijd voor voldoende glijmiddel.

Bespreek met de behandelend arts ook eventuele problemen op seksueel vlak, er is hulp mogelijk ! Een doorverwijzing (evt. met partner) naar een bekkenbodemtherapeut, seksuoloog, psycholoog kan helpen om de situatie te verbeteren.

LS en menstruatie

Het dragen van maandverband kan oncomfortabel worden doordat er plastic onderin de maandverbandjes zit en allerlei andere toevoegingen die irritaties doen toenemen. Je kunt wat experimenteren met de verschillende soorten, maar het is misschien handig om te weten dat de wereld niet ophoudt bij wegwerpmaandverband en tampons. Er zijn verschillende soorten wasbare maandverbandjes en ook is de Easecup (softcups) de moeite van het proberen waard. Naast deze disc-vormige menstruatiecups, zijn er ook herbruikbare menstruatiecups. Voordelen van een menstruatiecup kunnen zijn dat je deze eventueel ook met een glijmiddel kan inbrengen en minder vaak hoeft te verwisselen.