De binnenzijde van de baarmoeder is bekleedt met het endometrium. Het  endometrium wordt ook wel baarmoederslijmvlies genoemd. Tijdens het ontstaan van een zwangerschap nestelt een bevruchte eicel zich in het endometrium. Hieruit ontstaat een embryo.

Voorbereiding op een zwangerschap

Het slijmvlies in de baarmoeder wordt iedere maand dikker. Dit is de voorbereiding op een zwangerschap. Als er geen zwangerschap optreedt  vindt een menstruatie plaats. Hierna begint de cyclus weer opnieuw.

Gedurende de menstruatie wordt een deel van het endometrium afgestoten. Het komt als menstruatiebloed via je vagina naar buiten. Je bent dan ongesteld of hebt de maandstonden. Uiteindelijk vind ik menstruatie toch de beste naam.

De opbouw van het endometrium

Het baarmoederslijmvlies bestaat uit 2 lagen:

• basale laag (lamina basalis): deze laag is altijd aanwezig.
• functionele laag (lamina functionalis): wordt afgestoten bij de menstruatie, en groeit weer aan vanuit de basale laag.

Invloed van hormonen

Meestal duurt een gemiddelde menstruatiecyclus 28 dagen en halverwege de cyclus vindt de eisprong plaats. Tijdens de menstruatiecyclus verandert het endometrium voortdurend. Dit gebeurt omdat het endometrium sterk reageert op de twee vrouwelijke hormonen. Dit zijn de hormonen oestrogeen en progesteron.

Eerst wordt het endometrium dikker onder invloed van oestrogeen. En vervolgens ontstaan er onder invloed van progesteron meer slijmkliertjes (secretiefase). Dit is de opbouw van de functionele laag.

De menstruatie

Daarna valt de progesteronconcentratie terug. Nu kan het  dikke en uitgerijpte endometrium niet meer intact blijven. Hierdoor wordt de functionele laag van baarmoederslijmvlies elke menstruatie afgestoten. Dit vormt het menstruatiebloed dat via de vagina het lichaam verlaat.

Bij het afstoten van de functionele laag gaan de bloedvaatjes kapot. Zo wordt een onttrekkingsbloeding veroorzaakt. Deze onttrekkingsbloeding heet de menstruatie. De menstruatie treedt alleen op als na de eisprong geen zwangerschap ontstaan is.

Zwangerschap

Vlak na de bevruchting door een zaadcel begint de eicel zich te delen. Vervolgens reist dit delende klompje cellen via de eileider naar de baarmoeder. Daarna zal het zich innestelen in het endometrium. Tijdens het innestelingsproces hecht de bevruchte eicel zich in de functionele laag van het baarmoederslijmvlies.

Innestelingsbloeding

Ongeveer 8 dagen na de bevruchting vindt de innesteling plaats. Soms veroorzaakt de innesteling een innestelingsbloeding. Dit is één van de eerste symptomen van een zwangerschap. Niet te verwarren met de menstruatie.

Een innestelingsbloeding lijkt meestal niet op een gewone menstruatie. In de eerste plaats is de kleur van het bloed lichtroze of donkerbruin. Daarnaast is ook de hoeveelheid bloed veel minder dan bij een normale menstruatie. Meestal duurt een innestelingsbloeding, maar een enkele uren, maar soms vloei je tot 3 dagen lang.

Vorming van de placenta

Ook zal een deel van het endometriumweefsel samen met cellen afkomstig van de vrucht de placenta vormen.

De placenta of moederkoek is een orgaan dat de embryo tijdens de zwangerschap aanmaakt in de baarmoeder. De placenta vormt een scheiding tussen de bloedsomloop van de moeder en de bloedsomloop van de baby. Voedingsstoffen gaan van de moeder naar de baby via de placenta. En afvalstoffen gaan via de omgekeerde weg weer terug.

Baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder

Bij endometriose zijn stukjes van het baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder terechtgekomen. In deze stukjes weefsel ontstaat tijdens de menstruatie een reactie. Hierdoor hebben vrouwen met endometriose vaak veel pijn tijdens hun menstruatie. Bij endometriose-pijn helpen NSAID’s vaak goed.

Daarnaast kan endometriose ook tot onvruchtbaarheid leiden. Geschat wordt dat 60-70% van de vrouwen met endometriose vruchtbaar is. Zij kunnen spontaan zwanger worden. En dus kinderen kunnen krijgen. Dat betekent natuurlijk ook dat tussen de 30% en 50% van de vrouwen met endometriose onvruchtbaar is.

Endometritis

Daarentegen is er bij endometritis sprake van ontstekingen van het endometrium. Daarom is endometriose dus iets totaal anders dan endometritis.

Baarmoederslijmvlies verwijderen

Zoals gezegd bouwt de lamina functionalis zich iedere menstruatiecyclus opnieuw op. Bij een NovaSure behandeling wordt de functionele laag van het baarmoederslijmvlies definitief verwijderd. Deze behandeling vindt plaats in het ziekenhuis.

Het definitief verwijderen van de bovenste laag van het endometrium gebeurt soms bij vrouwen die last hebben van zeer heftig bloedverlies tijdens hun menstruatie. Meestal heb je na een behandeling helemaal geen menstruatie meer. Na de behandeling kun je ook niet meer zwanger worden. Al met al is het dus een ingrijpende behandeling.