Oestrogenen of estrogenen zijn een groep steroidhormonen die meestal vrouwelijke hormonen genoemd worden. Dit omdat ze een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, het reguleren van de menstruatiecyclus en bij zwangerschap.

Oestrogenen zijn hormonen die in rijpende eicellen in de eierstokken gemaakt worden.

Fyto-oestrogenen

Fyto-oestrogenen zijn een groep stoffen die planten aanmaken en die net als het vrouwelijk hormoon oestrogeen affiniteit hebben voor de oestrogeenreceptor. Ook schimmels zijn in staat tot het maken van stoffen met een dergelijke activiteit in dat geval spreken we van myco-oestrogenen.

Hormoonverstorend stoffen

Synthetische stoffen die oestrogene activiteit vertonen noemt men xeno-oestrogenen. Voorbeelden hiervan zijn bisfenol A (BPA), parabenen en ftalaten. Deze stoffen behorend dan ook tot de hormoonverstorend stoffen. Een stof noem je hormoonverstorend als deze een ongewenst gezondheidseffect veroorzaakt via beïnvloeding van het hormoonsysteem.

Wat zijn de belangrijkste Oestrogenen in ons lichaam?

De belangrijkste natuurlijke oestrogenen zijn oestradiol (vooral in vruchtbare vrouwen), oestriol (vooral in zwangere vrouwen) en oestron (vooral in vrouwen na de menopauze). Deze oestrogenen hebben een steroïdstructuur en het lichaam maakt ze aan vanuit androgenen (manlijke hormonen) met behulp van enzymen.

Oestrogenen tijdens menstruatie

Tijdens je menstruatie daalt de oestrogeenconcentratie. Dit kan de oorzaak zijn van bijvoorbeeld menstruele migraine. Overigens ontstaan de meeste menstruatieklachten vaak door de hormoonwisselingen die in de periode voor en tijdens de menstruatie plaatsvinden. Veel voorkomende lichamelijke klachten zijn pijn in de buik, vermoeidheid, hoofdpijn, gewrichtspijn, rugpijn en pijnlijke borsten.

Oestrogenen en botontkalking

Osteoporose is de medische term voor botontkalking. Botontkalking is een proces dat in de loop van een aantal jaren plaatsvindt. Je merkt hier eigenlijk niets van. De gevolgen zijn pas duidelijke als je een bot breekt. In het skelet wordt voortdurend nieuw botweefsel aangemaakt en oud botweefsel afgebroken.

Botontkalking komt vaker bij vrouwen voor, vooral na de overgang. Dit komt doordat vrouwen dan minder vrouwelijk hormoon (oestrogenen) hebben. Oestrogeen is een hormoon dat de botafbraak remt. Het zorgt namelijk voor een goede opname van calcium in de botten.

Tijdens de menopauze

Tijdens de menopauze verandert de oestrogeenhuishouding. Dit leidt niet alleen tot botontkalking, ook andere processen veranderen of worden verstoord. De lagere oestrogeenconcentratie kan bijvoorbeeld leiden tot vaginale droogheid. Ook zorgt het ervoor dat de wand van de vagina en de schaamlippen dunner en gevoeliger worden.