Het vestibulum ligt rondom de ingang van je vagina. Bij focale vestibulitis is de vestibulum aangetast. Dit veroorzaakt pijn tijdens het vrijen. Er wordt gesproken van het vulvaire vestibulitis syndroom, focale vestibulodunie en focale vulvitis. In Nederland gebruikt men ook de benaming focale vestibulitis.

Het gaat om vrouwen en meisjes die tijdens seks pijn hebben doordat ze bij hun vagina-ingang wondjes, scheurtjes of rode plekjes hebben. Uiteindelijk kan de pijn leiden tot vaginisme.

Vrijen mag geen pijn doen!

Pijn tijdens het neuken is niet normaal. Ga niet door als het pijn doet. Pijn hoort niet bij seks. Probeer hier ook over te praten. Belangrijk is om de oorzaak van je pijnklachten te achterhalen.

Ook als je voor het eerst vrijt is pijn niet normaal. Kennis van je lichaam en weten wat je prettig vind is belangrijk. Het doen van zelfonderzoek en masturberen helpt.

Aantasting van het schedevoorhof

Bij focale vestibulitis is de schedevoorhof (vestibulum) aangetast. De schedevoorhof ligt rond de schede-ingang en wordt begrensd door het maagdenvlies (of de resten hiervan). Aan de buitenkant wordt de grens van de schedevoorhof gevormd door de binnenste schaamlippen.

De klieren van Bartholin

Aan weerszijden van de schede, in het gebied van de schedevoorhof, bevinden zich de afvoergangen van de klieren van Bartholin. Deze klieren zorgen, samen met een aantal kleinere kliertjes, voor de bevochtiging van de schede-ingang tijdens seksuele opwinding. Ook de bekkenbodemspieren spelen een belangrijke rol bij seksuele opwinding.

Pijn tijdens het vrijen

Bij focale vestibulitis bestaat er pijn rond de schede-ingang bij het vrijen. Deze pijn wordt veroorzaakt door een chronische ontsteking in het onderste gedeelte van de schedevoorhof (aan de kant van de anus) en tegen het maagdenvlies. Vaak bestaat er ook een uitbreiding van de ontsteking via de zijkanten van de schedevoorhof tot aan de opening van de plasbuis.

Secundair vaginisme

Meestal bestaat er ook een verhoogde spanning van de bekkenbodemspieren (Secundair vaginisme). De schede-ingang is hierdoor sterk vernauwd. Dit wordt vaginisme genoemd. Soms is ook een inwendig onderzoek door deze hoge spierspanning niet mogelijk.

Een vicieuze cirkel

De verhoogde spierspanning van de bekkenbodem is een reactie op de aanwezige pijn. Er bestaat een vicieuze cirkel. Door de ontsteking van de schedevoorhof is het binnenkomen van penis of tampon in de schede pijnlijk. In veel gevallen lukt het binnenkomen van de stijve penis helemaal niet.

De pijn zorgt ervoor dat je onbewust de bekkenbodemspieren aanspant. Hierdoor wordt de schede-ingang nauwer. De vagina is te nauw om makkelijke penetratie met de penis mogelijk te maken. Ook het inbrengen van een tampon of vinger lukt niet of moeilijk.

Ondanks de pijn zullen de meeste vrouwen proberen of vrijen toch lukt. Vaak leidt het neuken tot meer pijn. Hierdoor spannen de bekkenbodemspieren zich nog meer. Nu is de cirkel rond.

Verminderde seksuele opwinding

Bovendien zal door angst voor pijn de seksuele opwinding minder zijn. Een belangrijk gevolg hiervan is een verminderde vochtigheid van de schedevoorhof en de schedewand. Je vagina wordt dus minder nat.

Al je minder vochtig bent leidt dat weer tot extra pijn tijdens het neuken. Uiteindelijk zal het proces leiden tot het niet meer kunnen neuken. Omdat vaginisme bij focale vestibulitis ontstaat als reactie op de pijn, spreekt men van secundair vaginisme.

Problemen tijdens de menstruatie

Vrouwen met het vulvaire vestibulitis syndroom ervaren niet alleen problemen met het vrijen. Tijdens de menstruatie is het gebruik van tampons onmogelijk of pijnlijk.

Soms is een menstruatiecup een oplossing

Sommige vrouwen verdragen wel een menstruatiecup, omdat je bij het inbrengen van de menstruatiecup ook gebruik kunt maken van een glijmiddel. Bovendien hoeft een menstruatiecup minder vaak vervangen te worden. Een menstruatiecup biedt, afhankelijk van de mate waarin je vloeit, tot wel 12 uur bescherming tijdens je menstruatie.

Focale vestibulitis syndroom – Goede zorg voor je vaginale slijmvliezen