Geslachtshormonen zijn de hormonen die afgegeven worden door de geslachtsklieren. Ook de bijnieren produceren als bijproduct vrouwelijke en mannelijke geslachtshormonen. Bijnieren zijn kleine organen in het lichaam die belangrijke hormonen maken, ze liggen bovenop de nieren.
De vrouwelijke geslachtshormonen noemen we ook wel oestrogenen of estrogenen. En de mannelijke geslachtshormonen kunnen androgenen genoemd worden.
De geslachtsklieren bij de vrouw
Een ander woord voor de geslachtsklieren is overigens gonaden. Gonaden zijn de organen die geslachtscellen produceren. In ons geval zijn dat dus de ovaria. De ovaria geven tijdens de eisprong eicellen af. Behalve eicellen worden in de eileiders dus ook geslachtshormonen geproduceerd. Omdat geslachtsklieren zowel intern als extern producten afscheiden behoren ze zowel tot ons endocriene als het exocriene systeem.
Productie van geslachtshormonen bij de vrouw
Bij ons produceren de eierstokken (ovaria) vooral oestrogenen en progestagenen. Van deze hormonen zijn respectievelijk oestradiol en progesteron de belangrijkste.
Vrouwen hebben ook mannelijke hormonen
Vrouwen produceren ook androgenen. Een voorbeeld daarvan is testosteron. Echter is bij vrouwen de testosteronconcentraties veel lager dan bij mannen. De ovaria (eierstokken) produceren ongeveer 30% van de testosteron. De rest van de testosteron wordt door de bijnieren geproduceerd. Testosteron wordt gemaakt uit progesteron.
De verhouding tussen oestrogenen en androgenen
De verhouding tussen de geslachtshormonen die het lichaam aanmaakt verschilt tussen mannen en vrouwen. Hierdoor zullen de meeste vrouwen bijvoorbeeld menstrueren en borsten hebben. Andersom hebben de meeste mannen een lagere stem en meer lichaamsbeharing. Deze verschillen tussen man en vrouw noemen we ook wel de geslachtskenmerken. Daarbij gaat het vooral om de secundaire geslachtskenmerken die zich tijdens je puberteit ontwikkelen.
Afwijkingen in de hormoonverhouding
Bij sommige vrouwen wijkt de hormoonverhouding af. Dat kan soms vervelende gevolgen hebben. Bijvoorbeeld Hirsutisme wordt veroorzaak door mannelijk hormonen (o.a. testosteron). Vrouwen die last hebben van Hirsutisme hebben meer dan normale haargroei op plaatsen waar normaal gesproken alleen bij mannen haar groeit.
Andersom zorgt te weinig testosteron juist dat we last krijgen van depressies en minder zin hebben in seks.
Regulatie
De productie van geslachtshormonen wordt gereguleerd door:
- de hypothalamus
- de hypofyse,
- en de negatieve feedbackregulatie van hormonen