Oxytocine is een lichaamseigen hormoon. Het wordt geproduceerd door de hypofyse (een klier in de hersenen) en heeft effecten op de baarmoeder en de melkklieren. Lees over dat laatste ook oxytocine en borstvoeding.

Oxytocine is een hormoon en een neurotransmitter

Het is net als vasopressine een cyclisch nonapeptide geproduceerd in de magnocellulaire neurosecretoire cellen van de nuclei supraopticus en paraventricularis in de hypothalamus. Oxytocine wordt opgeslagen in zogenoemde Herringlichaampjes bij axon-uiteinden in de neurohypofyse en kan hier worden afgegeven.

Welke functies heeft oxytocine?

Oxytocine heeft een aantal functies, waaronder contractie van glad spierweefsel (bv. de baarmoeder). Ook regelt het de toeschietreflex bij het geven borstvoeding.

Oxytocine zorgt voor weeën

Oxytocine speel ook een rol bij het ontstaan van de baringsweeën ten gevolge van het oprekken van de cervix (= Ferguson-reflex).

Een bevalling veranderd de hormoonhuishouding structureel

Na de eerste bevalling verandert de hormoonhuishouding van de moeder structureel. Vanaf dat moment zijn vrouwen bijvoorbeeld sneller ongerust als er iets met kinderen gebeurt. Ook worden zij gevoeliger voor babygehuil. Daarnaast zorgt oxytocine ervoor dat tijdens het geven van borstvoeding er sneller moedermelk wordt aangemaakt.

Oxytocine als medicijn

Artsen schrijven oxytocine soms voor bij zwangerschap om een bevalling in te leiden. Ook om de vrijzetting van melk uit de borsten te bevorderen. Verder wordt oxytocine ook voorgeschreven om na een bevalling overmatig bloedverlies tegen te gaan.

Oxytocine is het “knuffelhormoon”

Omdat oxytocine ook een belangrijke rol speelt bij de hechting van moeder en kind, wordt het ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd. Oxytocine (en bij mannen vasopressine) wordt door iedereen aangemaakt bij positief onderling contact, zoals bij aankijken, aanraken, knuffelen en vrijen. Ook bij het verrichten van zorgtaken wordt er meer oxytocine aangemaakt.

Oxytocine beschermt ons tegen stress en verslaving

Een hoog oxytocinegehalte wordt geassocieerd met een gevoel van vertrouwen en verbondenheid. Bij hogere niveaus is er sprake van een hogere weerbaarheid tegen stress en verslaving. Ook komt het lichaam sneller tot rust en wordt angst makkelijker onderdrukt. Bovendien bevordert oxytocine dat er sneller een gevoel van verzadiging optreedt als we aan het eten zijn.

Afgifte van oxytocine wordt ook gestimuleerd door prikkeling van mechanoreceptoren in de vagina, baarmoedermond, baarmoeder en de tepels.

Mensen met autisme hebben vaak minder oxytocine

Bij veel mensen met autisme wordt een lagere hoeveelheid oxytocine aangetroffen. Dat suggereert dat dit hormoon het onderkennen en begrijpen van sociale codes bevordert. Zo is bijvoorbeeld recent is gebleken dat stoornissen in de vasopressine- en oxytocinesystemen in de hersenen nogal eens blijken voor te komen bij mensen met autisme. Zowel mannen als vrouwen kunnen een autisme spectrum stoornis (ass) hebben.

Oxytocine is nodig om emoties te kunnen herkennen

Bij deze personen met autisme zijn er afwijkende bloedspiegels van vasopressine en oxytocine gerapporteerd. Ook zijn er minieme genetische veranderingen in de eiwitten gevonden die de boodschappen van vasopressine en oxytocine in de hersenen opvangen.

Extra oxytocine< kan kinderen met autisme helpen/h4>
Toediening van oxytocine bij kinderen met autisme verbetert bij hen het ‘gedachten lezen’ (mimiek afleiden). Deze kinderen kunnen dus op basis van de gezichtsexpressie beter dan voorheen inschatten wat een ander denkt of van plan is. De oxytocine verbetert bovendien het ontdekken van emoties in iemands stem plus het begrijpen van de emotionele betekenis van de intonaties in de taal.

Draag je baby in een draagdoek

Het dragen van je baby in een draagdoek is goed voor de aanmaak van oxytocine en de algehele tevredenheid van de baby en de ouder. Huilbaby’s huilen minder, bewezen in allerlei onderzoeken, en hebben minder last van krampjes en reflux. De extra oxytocine productie komt op gang doordat de baby steeds dicht bij de moeder is. De baby is steeds op een veilige plek dichtbij de hartslag en vertrouwde geur van de moeder. Zo kan een baby zich vol vertrouwen ontwikkelen.